Diwata (Ada)

The Quarrel of Oberon and Titania by Joseph Noel Paton (1849): fairies in Shakespeare

Say diwata o lambana ed Filipino (a tawag met laeng a fay, fae, fae folk, fey, fair folk, o faerie) et maysa a klase na mitikal a nilalang o alamat a linalang, a kadawyan la ed ilarawan a agkakapareho ed tao, tan makita ed folklore na ad-adu a kultura ed Europa (kasla ed Celtic, Slavic, Germanic, tan French). Et maysa a klase na espiritu a addaan na metapisikal, supernatural, o di-ordinaryo a katangian

Say mga mito tan istorya maipanggep ed diwata et di la naggapu ed maysa laeng a panggip, no di et koleksion na tinuok a paniniwala manipud ed nagduduma a pagkakitaan. Say nagduduma a teorya maipanggep ed pinanggalingan na diwata et naglaklakip kadakuada kas naitulid a anghel o demonyo ed Kristiano a tradisyon, kas dios tan diyosa ed Pagan a paniniwala, kas espiritu na mga natay, kas sinauna a nilalang nga inuna ed tao, o kas espiritu na kinapudno..

Say paggamit na termino a diwata engkantada et kadawyan la para ed espesipiko a magik a nilalang a agkakapareho ed tao, addaan na mahika a kapangyarihan, tan addaan na hilig ed panlilinlang. Ed sabali a kaso, say termino et magagamit para ed anumang magik a nilalang, kasla ed goblins tan gnomes. Say diwata et magagamit met laeng kas adhetibo, a kasla met laeng ed "enchanted" o "magical". Nausar met laeng a kas nagan na lugar a pagtaengan na daytoy a nilalang: Fairyland.

Say paulit-ulit a tema ed mga alamat maipanggep ed Europa diwata et say kasapulan a panangsalaknib kadakuada babaen ed protektibo a anting-anting. Dagiti kadawyan a halimbawa kadagitoy et say kampana na simbaan, panagsuot na sinina nga agsubling uneg, apat a dahon a klabir, tan pagkain. Say diwata et kadawyan a pagpatayaban ed espesipiko a lugar, tan mangilawlawag ed mga manlalakbay babaen ed will-o'-the-wisps. Sadiay pay laeng a saan pay a naus-usar say moderno a medisina, dagiti diwata et kadawyan a pagbasolan ed sakit, partikular ed tuberculosis tan kapansanan ed panag-anak..

Etimolohiya

Diwata Say Ingles a "fairy" et naggapu ed Early Modern English a faerie, a kayat na ibaga say "gingharian dagiti fay". Say faerie et naggapu ed Old French a faierie, a naggapu ed pulong a faie (manipud ed Vulgar Latin a fata, a kayat na ibaga say "dagiti kapalaran"), tan addaan ed abstrak a hulagway a -erie.

Diwata Fairy Ed Old French a romansa, say faie o fee et maysa a babai nga adal ed mahika, tan ammuna say gagem tan kababalin dagiti sao, bato, tan tanom.

Panlapu a panag-usar

Say Diwata ed Filipino o Fairy ed English Say salitan fairy et saray oras ya panangipaliwan eg saray mahikew a nilalang, sayan goblins tan gnomes, pero ed sabali a oras, so salitan et ipalawag la tan mayat a klase na etherial a nilalang o sprite.

Saray eksplanasion para ed pinag-origan na saray fairy et manibatan ed Persian mythology tan ed folclore na saray Brythonic (Bretons, Welsh, Cornish), Gaelic (Irish, Scots, Manx) tan Germanic peoples, tan ed saray panid na Middle French medieval romances.

Sigun ed sika'lay manaaral na kasaysayan, kasla ni Barthélemy d'Herbelot, na arumapaya et ya inaram o impluwensia la ed saray peris na Persian mythology. Saray Peri et angelico a nilalang ya man-istorya ed unaan ya Persia bago Islam ya panahon na Achaemenid Empire. Naipaliwan ed kabuuan ed saray aklat ya Persiano, kasla Shahnameh ni Ferdowsi, so Peri et magayaga, maganda, tan manpakanenew a espiritu na kalikasan ya atanda'd pakpak. Mabalin ya pinangaranan tolay Germanic tan Eurasiano ya naglayon ed Europa, o naaramid la ed unaan ya pakipagpalit. Saray kapareho la et agkaibabay basa ed met la pananaw na Proto-Indo-European a mitolohiya.

Ed Middle Ages, so fairie et inusaren panangilarawan, ya agkoan na "naengkanto" (kasla fairie knight, fairie queene), tan nagin karaniwan ya salitan para ed saray "naengkanto" a nilalang ed Late Middle English ya panahon. Panitikan ed Elizabethan era inipon na saray elves tan fairy ed kultura na Romansa, tan impalalo ya magkakaiba la ed salitan. So modernong konsepto na "fairy" ed makitid a pamati et unico la ed English folklore, tan napasiknan ed uso na Victorian era, kasla "fairy tales" para ed anak.

Ed Victorian era tan Edwardian era et intan'd manlapew ya panag-ay-at ed fairy. So Celtic Revival inibilang ya fairy ed pamanang kultura na Ireland. Karole Silver tan sabali, impaliwan da so kapanunot na arumapaya na English antiquarians et reaksyon la ed dakkel ya industriyalisasyon tan kaibagisan na balet a abong-abong.

Descriptions

Diwata na Europa o Fairies so kadakel a ilalarawan ed kasin tao ya itsura tan man-mahiwaga ya kapangyariya. Baletegew ya klasey baletegew ya fairies so nailarawan ed kabwasan na siglo, manlapew ed baletegew ungas ed kadakel tan tao. Say pan-baletegew da ed kadakel sakey epekto la tan mahiwaga, san baletegew a permanente. Ibaletegew ya fairies ya malabeg ed kadakel so agbiray ya kadakel da o ipatakel so kabael da tan panagpakatao. Ed Orkney, so fairies ilalarawan ed mababain a tangkad, manebley ya abel ya abong, tan sakey makikita ed armour. Ed kabwasan ya alamat, so fairies et agka berdey mata. Ed sabali ya ilarawan da, da et mansapatos, sabali da nakayapak. Say pakpak, agto kasinsan ed Victorian tan tolay a likwan ya arte, raraka la ed alamat; so fairies manlayas la tan mahiwaga, sakey manakari ed ragwort o ed likod na pispis. Toley a larawan agka dragonfly o butterfly ya pakpak.